مخراج کاری چیست؟

احتمالاً در میان اصطلاحات مربوط به طلا سازی و جواهرسازی با مخراج کاری روبرو شده‌اید. مخراج کاری که با نام مرصع کاری نیز شناخته میشود روشی است که ظریف‌ترین مرحله در طراحی و ساخت زیورآلات است که در انجام آن جز هنر و مهارت گوهر نشان هیچ عامل دیگری دخالت ندارد.

ساخت زیور آلات از سنگ های قیمتی و فلزات گرانبها ترکیبی هنرمندانه از دست سازه های بشری است.شاید این سؤال برای شما پیش امده باشد که سنگ های قیمتی و نگین ها چگونه بر روی جواهرات نصب میشوند؟ قبل از پاسخ به این سؤال با ما همراه باشید تا اطلاعاتی جامع در رابطه با مخراج کاری را در اختیارتان قرار دهیم.

مخراج کاری چیست؟

مخراج کاری طلا، یکی از ظریف‌ترین و هنرمندانه‌ترین بخش‌های جواهرسازی است که نیاز به دقت و تمرکز بالایی دارد. در این فرآیند، سنگ‌های قیمتی به دقت بر روی پایه‌های طراحی شده از فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره نصب می‌شوند. این کار تنها با مهارت و هنر دست مخراج‌کار انجام شده و ابزارهای ماشینی نمی‌توانند جایگزین آن شوند.

در مخراج کاری، سنگ‌های ارزشمند به شکلی هنرمندانه درون فلز قرار می‌گیرند، بدون استفاده از چسب یا مواد شیمیایی. حال که دانستید مخراج کاری طلا چیست؟، باید به مزایای این روش بپردازیم. این روش، علاوه بر افزایش زیبایی و دوام جواهر، باعث می‌شود که سنگ‌ها به خوبی در جای خود ثابت شوند و درخشش بیشتری داشته باشند.

روش‌های مختلفی برای مخراج کاری طلا وجود دارد که هرکدام متناسب با نوع سنگ و طرح جواهر به کار می‌روند. از جمله این روش‌ها می‌توان به قلم‌خور، چنگی و کاسه‌ای اشاره کرد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای مثال، روش چنگی بیشتر برای سنگ‌های درشت استفاده می‌شود، در حالی که روش قلم‌خور برای سنگ‌های ریز کاربرد دارد.

مخراج کاری نه تنها زیبایی جواهر را دوچندان می‌کند، بلکه باعث می‌شود سنگ‌های قیمتی به شکلی ایمن و با ثبات در جواهر جای بگیرند. این هنر دقیق و تخصصی، جواهرات را به یک اثر هنری بی‌نظیر تبدیل می‌کند که برای همیشه ماندگار است.

جهت مشاهده متنوع ترین طلاهای زینتی در سایت میلاد زر کلیک کنید.

درباره مخراج کاری بیشتر بدانید:

مرحله نهایی و حساس ترین بخش در طراحی جواهرات مرصع کاری است.در پروسه ساخت جواهرات لازم است تا سنگ های قیمتی بر روی فلزات گران بها متصل شود. اتصال جواهر و فلز با چسب یا موادی شبیه به آن نیست بلکه هنرمند جواهر ساز، گوهر ارزشمند را درون فلز کمیاب قرار می دهد. در واقع قرار دادن سنگ در پایه مخصوص طراحی شده را مخراج کاری میگویند.

البته مرصع کاری صرفا به صنعت طلا و جواهر محدود نمی‌شود و ممکن است روی اشیاء تزئینی و قیمتی یا ظروف عتیقه هم انجام شود. به طور کلی باید بدانید که هر نوع فعالیت برای نشاندن جواهر روی فلز قیمتی می‌خواهد را مرصع کاری می‌گویند. معادل فارسی این عبارت هم «گوهرنشانی» است؛ یعنی نشاندن گوهر روی فلز.

همچنین خوب است بدانید که گوهرنشانی تنها بخشی از طراحی و ساخت طلا و جواهر است که فقط و فقط توسط نیروی انسان انجام می‌شود. یعنی با اینکه تکنولوژی پیشرفت بسیار زیادی داشته و دستگاه‌های متنوعی برای بخش‌های مختلف طلاسازی ساخته و عرضه شده، اما هیچ دستگاهی قادر به انجام گوهرنشانی نیست.

حتی در پروسه‌ی انبوه‌سازی مصنوعات طلا در کارخانه‌های طلاسازی،همچنان از نیروی انسانی برای گوهرنشانی استفاده می‌شود. نصب سنگ قیمتی کاری نیست که ابزارهای خودکار توان انجام آن را داشته باشند. به همین خاطر است که مخراج‌کاری را یکی از کلیدی‌ترین و اساسی‌ترین مشاغل موجود در صنعت طلا و جواهر می‌دانند.

اگر به دنبال خرید گوشواره آویز با بهترین قیمت و کیفیت هستید، بر روی لینک درج شده کلیک کنید!

انواع روش‌های مخراج کاری طلا و جواهرات

مخراج کاری طلا یکی از مراحل حیاتی در طراحی و ساخت جواهرات است که تأثیر زیادی بر زیبایی و استحکام سنگ‌های قیمتی دارد. انتخاب روش مناسب برای نشاندن سنگ‌ها، بسته به طراحی جواهر و نوع سنگ، بسیار اهمیت دارد. هر روش مخراج کاری دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی است که می‌تواند جلوه‌ای متفاوت به جواهرات ببخشد. در ادامه به معرفی انواع روش‌های مخراج کاری جواهرات پرداخته می‌شود تا با این هنر بیشتر آشنا شوید.

قلم‌خور

 این روش بیشتر برای نشاندن سنگ‌های ریز استفاده می‌شود. در روش قلم‌خور، ابتدا سطح فلز سوراخ می‌شود و سنگ درون آن قرار می‌گیرد، سپس با ابزارهای مخصوص، سنگ محکم در جای خود تثبیت می‌شود.

چنگی

یکی از رایج‌ترین روش‌های مخراج کاری، چنگی است. در این روش، چنگک‌هایی از جنس فلز، سنگ را در جای خود نگه می‌دارند. این روش برای سنگ‌های درشت مثل الماس سولیتر استفاده می‌شود و زیبایی خاصی به جواهرات می‌بخشد.

کاسه‌ای

در این روش، سنگ‌ها به‌گونه‌ای درون فلز قرار می‌گیرند که هیچ اثری از ابزارهای نصب دیده نمی‌شود. این روش مخراج کاری برای جواهراتی که نیاز به سطحی صاف دارند، بسیار مناسب است.

ریلی

این روش برای سنگ‌هایی که در یک ردیف قرار می‌گیرند، مانند حلقه‌ها و دستبندها استفاده می‌شود. مخراج‌کار با ایجاد شیارهای موازی، سنگ‌ها را درون ریل قرار داده و ثابت می‌کند.

دیواره‌ای

 در این روش، دیواره‌های فلزی اطراف سنگ را احاطه می‌کنند و از هر طرف سنگ را در جای خود محکم نگه می‌دارند. این روش برای سنگ‌های بزرگ و گران‌بها به‌کار می‌رود.

اگر با انواع روش‌های مخراج کاری طلا و جواهرات آشنایی داشته باشید، به راحتی می‌توانید تشخیص طلای اصل از بدل را انجام دهید. این موضوع باعث می‌شود بتوانید از سرمایه خود، به بهترین نحو مراقبت کرده و در جایی صحیح سرمایه‌گذاری کنید.

روش های گوهرنشانی سنگ های ریز:

• قلم خور:از روش قلم خور برای نشاندن سنگ ها ریز بر روی طلا استفاده می کنند.این مراحل شامل سوراخ کردن، قلم زدن، ایجاد گوارسه و نشاندن سنگ می باشد.
• چنگی:در این روش از چنگ برای سوار کردن سنگ استفاده می کنند مثال بارز این روش انگشتر های سولیتر هستند
• کاسه ای:روش کاسه ای روشی است که در آن جواهر ساز به گونه ای سنگ را نصب می کند که آثاری از نصب آن باقی نمی ماند.
• ریلی:در روش ریلی مخراج کار با استفاده از ابزار های مخصوص در بین دو دیوار فلزی، دو شیار قرینه ایجاد می کند و سپس سنگ را در داخل ریل جایگذاری می کند.

روش های گوهرنشانی سنگ های درشت:

• چنگی:برای مشاهده انگشتر سولیتری که به صورت چنگی گوهرنشانی شده کلیک کنید
• صورت دیواره ای:این روش یکی از محافظت شده ترین و قدیمی‌ترین روش‌ها است که در آن از سنگ‌های درشت استفاده می‌شود که به صورت تکی مخراج‌کاری می‌شوند. روش کار این نوع مخراج‌کاری به این صورت است که مخراج‌کار با استفاده از دیواری که دور سنگ را پوشانده است، آن را مهار می‌کند.

کاربرد مخراج کاری طلا

مخراج کاری طلا یکی از هنرهای ظریف و تخصصی در صنعت جواهرسازی است که نقش اساسی در زیبایی و استحکام جواهرات دارد؛ بنابراین هنگام خرید طلا حتما این مورد را مدنظر قرار دهید. در این فرآیند، سنگ‌های قیمتی به دقت و مهارت بر روی فلزات گران‌بها مانند طلا نصب می‌شوند. اما کاربرد مخراج کاری تنها به زیبایی جواهرات محدود نمی‌شود؛ بلکه از این هنر برای حفاظت از سنگ‌های قیمتی و افزایش دوام آن‌ها نیز استفاده می‌شود. در ادامه به برخی از کاربردهای مخراج کاری طلا و اهمیت آن در صنعت جواهرسازی می‌پردازیم.

حفاظت از سنگ‌های قیمتی

مخراج کاری باعث می‌شود سنگ‌های قیمتی به شکلی ایمن در جای خود قرار گیرند و از آسیب‌ها و خط‌وخش‌ها در طول زمان محافظت شوند.

افزایش زیبایی جواهرات

با استفاده از مخراج کاری، سنگ‌ها به‌گونه‌ای نصب می‌شوند که بیشترین جلوه و درخشش را داشته باشند. درخشش سنگ‌های قیمتی زمانی به اوج خود می‌رسد که به درستی و با دقت نصب شده باشند.

ایجاد طرح‌های منحصر به فرد

انواع مخراج کاری امکان طراحی‌های متنوع و خاص را به جواهرسازان می‌دهد. از روش‌های مختلف مخراج کاری مانند چنگی، ریلی و کاسه‌ای می‌توان برای ایجاد جلوه‌های متفاوت در جواهرات استفاده کرد.

افزایش ارزش جواهرات

مخراج کاری نه تنها باعث افزایش زیبایی، بلکه باعث افزایش ارزش مادی جواهرات نیز می‌شود. سنگ‌های گران‌بها اگر به درستی نصب نشوند، ارزش واقعی خود را نشان نمی‌دهند.

دوام و ماندگاری بیشتر جواهرات

نصب دقیق و محکم سنگ‌ها با استفاده از انواع مخراج کاری، از جابجایی و افتادن سنگ‌ها جلوگیری می‌کند و دوام جواهر را افزایش می‌دهد.

ابزار های مورد نیاز یک مخراج کار

یک مخراج کار در ابتدا باید با تمامی ابزار هایی که در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد، آشنا باشد. از ابزار های کاربردی در مخراج کاری می توان به ابزار های زیر اشاره کرد.

• قلم ریش
• پنس
• ماردلا
• قلم های مخراج کاری
• ذره بین
• گیره پیچ
• لاک
• دسته قلم
• باسمه
• فیسقول
• سنگ جلا
• سنگ سو
• انگلا
• چابله
• مشته
• گوارسه
• موم چوب
• انواع مته

انواع پایه ها در مخراج کاری:

1. پایه چنگه ای:وظیفه پایه نگهدارنده حفظ نگین است بنابراین همه طرح های پایه باید بتوانند نگین جواهر را به خوبی نگهدارند. پایه چنگه ای برای انواع جواهرات تک نگین مناسب تر است. در این طرح، تمرکز روی جواهر است و فلز قیمتی در حاشیه قرار دارد.
2. پایه کانالی:در عملیات مخراجکاری با توجه به نوع پایه نگهدارنده، نصب نگین انجام می شود. پایه کانالی برای جواهرات با تراش گرد، مناسب تر است زیرا لبه های کار به هیچ وجه در معرض آسیب و ساییدگی قرار ندارد. به خصوص در جواهرات گرانبها نظیر الماس، محافظت کامل نگین ضروری است.
3. پایه بالرین:شیوه کار به این صورت است که سنگ های مخروطی شکل به دور یک مرکز فرضی چیده می شوند. این طراحی دارای فرمی مخروطی شکل و شبیه به دامن بالررین هاست. انتخاب شیوه مخراجکاری بستگی به طرح و سفارش دارد.

انواع پایه‌ها در مخراج کاری و تفاوت انها با یکدیگر

پایه‌ها در مخراج کاری طلا نقش حیاتی دارند و به عنوان نگهدارنده‌های سنگ‌های قیمتی عمل می‌کنند. انتخاب نوع پایه به اندازه، شکل و ارزش سنگ بستگی دارد و می‌تواند بر درخشش و استحکام جواهر تأثیرگذار باشد. هر نوع پایه در مخراج کاری، به‌منظور بهینه‌سازی امنیت و نمایش زیبایی سنگ طراحی شده است. در ادامه به بررسی انواع پایه‌ها و تفاوت آن‌ها پرداخته می‌شود.

پایه چنگه‌ای

پایه چنگه‌ای یکی از رایج‌ترین انواع پایه‌ها در مخراج کاری بوده که بیشتر برای سنگ‌های درشت و تک‌نگین استفاده می‌شود. این پایه شامل چند چنگک فلزی است که دور سنگ قرار گرفته و آن را در جای خود محکم می‌کند. این نوع پایه به دلیل قرارگیری کم فلز بر روی سنگ، اجازه می‌دهد که نور بیشتری از سنگ عبور کند و درخشش سنگ را به حداکثر می‌رساند. به همین دلیل، پایه چنگه‌ای معمولاً برای جواهرات با الماس‌های بزرگ به‌کار می‌رود.

پایه کانالی

پایه کانالی مخصوص سنگ‌هایی با تراش گرد یا بیضی است. در این روش، سنگ‌ها به صورت خطی و در یک ردیف درون یک کانال فلزی قرار می‌گیرند. پایه کانالی برای جواهرات روزمره، مانند حلقه‌های ازدواج و دستبندها بسیار مناسب است؛ بنابراین در هنگام خرید دستبند طلا، حتما این نوع پایه را مدنظر قرار دهید. این نوع پایه علاوه بر ایجاد ظاهری شیک و مدرن، محافظت خوبی از لبه‌های سنگ فراهم کرده و از آسیب و سایش آن‌ها جلوگیری می‌کند.

پایه کاسه‌ای

در این نوع پایه، سنگ‌ها درون یک حفره یا کاسه قرار می‌گیرند و فلز اطراف سنگ را کاملاً احاطه می‌کند. این روش مخراج کاری باعث می‌شود سنگ به طور کامل محافظت شود و از افتادن یا شکستن آن جلوگیری گردد. پایه کاسه‌ای برای جواهراتی که نیاز به امنیت بیشتری دارند، مانند انگشترها و دستبندهای سنگین، ایده‌آل است.

پایه دیواره‌ای

در این روش، دیوارهای فلزی اطراف سنگ را احاطه کرده و آن را در جای خود محکم نگه می‌دارند. این نوع پایه برای سنگ‌های بزرگ و گران‌بها مناسب است و علاوه بر حفاظت کامل، به سنگ نمایی برجسته و باشکوه می‌دهد. پایه دیواره‌ای به دلیل ساختار مستحکم خود، یکی از امن‌ترین روش‌ها برای مخراج کاری سنگ‌های قیمتی است.

پایه بالرین

این نوع پایه، سنگ‌ها را به صورت مخروطی یا دایره‌ای به دور یک مرکز فرضی قرار می‌دهد. پایه بالرین بیشتر برای سنگ‌های ریز استفاده می‌شود و طراحی آن شبیه به دامن بالرین است. این سبک پایه، جلوه‌ای هنری و چشم‌نواز به جواهر می‌بخشد.

مراحل انجام مخراج کاری

مخراج کاری طلا یکی از حساس‌ترین و تخصصی‌ترین مراحل در ساخت جواهرات است. این فرآیند هنری، نیازمند دقت و مهارت بالایی بوده تا سنگ‌های قیمتی به بهترین شکل روی طلا یا فلزات دیگر نصب شوند. اگر تا به حال از خود پرسیده‌اید که مخراج کاری چیست و چگونه انجام می‌شود، در اینجا به توضیح مراحل مختلف این فرآیند می‌پردازیم تا به پاسخ سوال خود برسید.

طراحی پایه و سوراخ‌کاری

در ابتدا، پایه‌ای برای سنگ قیمتی طراحی می‌شود. این پایه باید به شکلی دقیق و متناسب با اندازه و شکل سنگ باشد. پس از طراحی، مخراج‌کار با ابزارهای خاص، سوراخی متناسب با سنگ روی پایه ایجاد می‌کند تا سنگ به خوبی در آن جای بگیرد. این مرحله اولین و مهم‌ترین قدم در مخراج کاری است؛ زیرا دقت در سوراخ‌کاری، ثبات و زیبایی نهایی جواهر را تضمین می‌کند.

آماده‌سازی گوارسه

گوارسه، فضایی است که سنگ در آن قرار می‌گیرد. در این مرحله، مخراج‌کار با استفاده از ابزارهای دقیق، فضای گوارسه را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کند که سنگ به خوبی در آن بنشیند. اندازه و شکل گوارسه باید به گونه‌ای باشد که سنگ به‌طور ایمن و بدون لغزش در جای خود باقی بماند.

نصب سنگ

پس از آماده‌سازی گوارسه، سنگ قیمتی با دقت در محل خود قرار می‌گیرد. در این مرحله، مخراج‌کار باید مطمئن شود که سنگ به درستی در جای خود محکم شده است. این کار با استفاده از ابزارهایی مانند قلم‌های مخراج کاری انجام می‌شود. نصب دقیق سنگ یکی از مهم‌ترین مراحل مخراج کاری است.

تثبیت نهایی سنگ

در این مرحله، مخراج‌کار با ابزارهای مخصوصی مانند قلم ریش، لبه‌های فلز اطراف سنگ را محکم می‌کند تا سنگ ثابت بماند. این کار باید به شکلی انجام شود که سنگ هم کاملاً محکم باشد و هم زیبایی خود را حفظ کند. تثبیت نهایی باعث می‌شود که سنگ در طول زمان از جای خود خارج نشود.

پرداخت و جلا دادن

در نهایت، مخراج‌کار با استفاده از ابزارهای پرداخت و سنگ‌های جلا، سطح فلز و سنگ را صاف و براق می‌کند تا جواهر آماده ارائه به بازار شود. این مرحله باعث می‌شود جواهر درخششی خیره‌کننده پیدا کند.